Rudy Aernoudt, MR’s sherpa naar de Vlaamse top

C: U bent als Nederlandstalige kabinetschef actief binnen een Franstalige partij. Is uw aanstelling bedoeld om België te verenigen, of eerder om MR duidelijker op de kaart te zetten in Vlaanderen?

 RA: Ik ben een duidelijke tegenstander van separatisme. In mijn bestseller: “Vlaanderen, Wallonië, je t’aime, moi non plus”, heb ik alle redenen opgesomd – doorspekt met cijfers – waarom België één moet blijven. Ik ben een voorstander van subsidiariteit. Elk beleidsdomein aan het meest geschikte niveau toewijzen.  Wat politieke partijen betreft, we zouden in België, voor de federale verkiezingen moeten in staat zijn te kiezen voor partijen die opkomen in België met een Belgisch programma. Dus ja, daarom moet ook de MR op de kaart staan in Vlaanderen.

C: Bij de vorige verkiezingen bleek dat veel winnende partijen in Vlaanderen eerder een centrumgerichte of zelfs economisch centrumlinkse koers voeren. Indien MR zich actief uitbreidt in Vlaanderen, zal de partij dan haar puur liberale principes afzwakken om meer kiezers aan te spreken?

 RA: De MR is precies gekend om haar duidelijk liberaal programma. En dat is precies wat Vlaanderen wenst. Een duidelijke liberale partij die niet separatistisch is. En die is er momenteel niet in Vlaanderen.

C: Dit interview verschijnt ook in het Engels, gericht op Amerikaanse, Israëlische en internationale lezers. Binnen Europa heerst vaak een kritisch-linkse houding tegenover de Amerikaanse president Trump. Wat is de positie van MR met betrekking tot trans-Atlantische relaties en de Verenigde Staten in dit context? Indien u President Trump rechtstreeks kon aanspreken, wat zou u hem zeggen?

 RA: Economisten, waaronder ikzelf, hebben jarenlang het positief effect van vrijhandel benadrukt. Protectionistisch beleid zal de internationale handel ernstig beïnvloeden en zowel de economieën van de landen die eronder lijden als de Amerikaanse economie zelf zullen verarmen. Protectionisme is vaak synoniem van collectieve verpaupering. Studies tonen overigens aan dat de impact op de economische groei vooral Amerika zelf treft. 

Daarentegen is het principe van het rationaliseren en verminderen van overheidsuitgaven volledig liberaal. De trans-Atlantische band is niet verbroken, maar de onzekerheid die de uitspraken van de president veroorzaken over de betrokkenheid van de Verenigde Staten bij het Russisch-Oekraïense conflict en zelfs bij de NAVO zelf, heeft de verdienste dat het Europeanen dwingt militair autonoom te worden. Het is een krachtige stimulans om je eigen lot in handen te nemen. Een alliantie is een beetje zoals een vriendschap. Geen relatie waarin de ene structureel afhankelijk is van de andere. Een evenwichtige relatie moet de stevigheid garanderen van een alliantie die al heel lang bestaat en volledig gerechtvaardigd is door de gemeenschappelijke waarden en principes van onze twee westerse continenten. 

En wat ik Trump zou zeggen: Make the world great again!

C : De Joodse gemeenschap van Vlaanderen verschilt sterk van die in Brussel en Wallonië, en stemde traditioneel op Open VLD, tot de partij opschoof naar links. Na het optreden van premier Alexander De Croo rond de terreuraanval van Hamas op 7 oktober 2023 verslechterde die relatie verder, met een sterke verschuiving richting N-VA. Nu de N-VA een niuewe voorzitster krijgt wat is uw boodschap aan de Joodse gemeenschap van Antwerpen?

RA: Ongeacht de evolutie van deze twee Vlaamse partijen, verandert de boodschap van de MR geenszins. Wij erkennen het recht van Israël om zich te verdedigen en te reageren. Wij eisen de vrijlating van de gijzelaars en het einde van de bombardementen. Wij steunen de wens van de federale regering dat de Europese Unie een leidende rol speelt om via diplomatieke weg te komen tot een tweestaten-oplossing die zowel de veiligheid van Israël garandeert als de erkenning van Palestina mogelijk maakt, met respect voor de territoriale integriteit. Wij veroordelen elke inbreuk op het internationaal recht, het internationaal humanitair recht en de mensenrechten door alle betrokken partijen.

C: Het klimaat van antisemitisme in België neemt niet af. Op universiteiten kunnen Joodse studenten zich nog steeds niet veilig voelen. President Trump reageert kordaat tegen de opruiende taal van pro-Hamas betogers en demonstranten die antisemitische leuzen roepen. Wil MR in België sterker optreden tegen antisemitisme, en hoe precies?

 RA: De MR moedigt universiteiten aan om te voorkomen dat extremistische en islamitische organisaties zoals Samidoun studenten en hun organisaties op campussen infiltreren. Universiteiten moeten absoluut de veiligheid en het welzijn van Joodse studenten op de campussen waarborgen en niet aarzelen om de openbare macht in te schakelen als er geweld of fysieke of verbale bedreigingen plaatsvinden.

 Wij pleiten ook voor het aanstellen van een commissaris voor de bestrijding van antisemitisme, dat wil zeggen een toegewijde afgevaardigde voor antisemitisme. We mogen deze strijd niet laten opgaan in antiracisme, zoals veel antisemieten vaak proberen te doen. Dit bestaat al in de VS en op Europees niveau. Het maakt het mogelijk om antisemitische incidenten vast te stellen, rapporten op te stellen, te helpen bij vervolging en de bijzonder actieve antisemitische propaganda van vandaag te ontmoedigen. Voorst verzetten wij ons tegen elke pro-Palestijnse demonstratie waarbij de slogan “From the river to the sea, Palestine will be free” wordt geuit. Dit komt neer op zeggen dat, van de Jordaan tot de Middellandse Zee, het gebied wordt gezuiverd van Joden (teruggedreven naar de zee). Een “judenfrei” zone (vrij van Joden). Het is in feite het “slogan van de eindoplossing 2.0”. Joden zijn verontwaardigd over deze slogan. Alsof men tijdens manifestaties zou oproepen om een hele bevolkingsgroep te vernietigen. Deze slogan werd gecreëerd door de PLO, vervolgens door hen verlaten, en later overgenomen door Hamas.

C: Onze krant bracht als eerste het dossier uit over de collaboratie van de NMBS tijdens de Holocaust. Toch gebeurt er niets concreets, behalve enkele rapporten. Bij de voorstelling van het verslag van de zogenaamde “groep van wijzen,” waar zelfs de initiatiefnemers niet bij aanwezig mochten zijn, werd gesteld dat compensatie “in het huidige klimaat” moeilijk ligt. Heeft u niet de indruk dat de druk van anti-Joodse manifestanten zelfs invloed heeft op hoe België met haar eigen Holocaustverleden omgaat? Wat is uw antwoord hierop?

 RA: Sinds minstens twee jaar vraagt de MR dat de NMBS officieel haar excuses aanbiedt voor haar medeplichtigheid aan deze gruweldaden. Op 19 december 2023 verklaarde ons Brussels parlementslid, Viviane Teitelbaum, dat de NMBS “op zijn minst excuses moet aanbieden voor het sturen van mensen naar een zekere dood en daarvoor betaald te zijn geweest”. Ze pleitte destijds voor een publieke presentatie van het rapport “op een moment dat we wereldwijd en in België een explosie van racistische en antisemitische daden zien”.

C: Ons magazine publiceerde ook uitvoerig over gestolen nazikunst, die zich nog altijd in Belgische, voornamelijk Vlaamse musea bevindt. De regering probeert ook dit dossier onder het tapijt te schuiven. Wij stellen voor dat wanneer er geen erfgenamen kunnen worden gevonden, de eigendomsaktes – ook al blijven de kunstwerken fysiek in de musea – officieel overgaan naar de Joodse gemeenschap, zoals reeds in andere landen gebeurd is. Hoe staat MR tegenover dit voorstel?

 RA: De kwestie van de teruggave van door de nazi’s gestolen objecten die in musea aanwezig zijn, is complex en roept ethische, juridische en historische vraagstukken op. Enerzijds is er een sterk moreel argument vóór teruggave. Deze kunstobjecten zijn ontnomen aan hun Joodse eigenaars. De nakomelingen van deze slachtoffers kunnen terecht aanspraak maken op deze goederen, niet alleen als familie-erfenis, maar ook als een vorm van erkenning en symbolische genoegdoening voor het geleden onrecht. Teruggave is een daad van gerechtigheid. Anderzijds is het identificeren van rechtmatige nakomelingen moeilijk: sommigen hebben niet overleefd, anderen hebben geen gedocumenteerd bewijs van eigendom, en archieven zijn soms onvolledig. Bovendien dienen deze objecten, tentoongesteld in openbare musea, een educatieve missie over de Holocaust, wat de samenleving als geheel ten goede komt. In de praktijk zijn er sinds de jaren 1990 inspanningen geleverd, met name met de Washington Principles (1998), een internationaal niet-bindend akkoord dat teruggave of eerlijke oplossingen voor gestolen kunstwerken aanmoedigt. Volgens ons ligt een evenwichtige oplossing in het prioriteren van teruggave wanneer de nakomelingen identificeerbaar zijn en de plundering bewezen is, terwijl musea sommige objecten mogen behouden onder voorwaarden van transparantie (publieke erkenning van hun oorsprong en compensatie voor de families).

C: Welke rol ziet MR voor zichzelf bij het versterken van het ondernemingsklimaat in België, vooral in vergelijking met concurrerende landen zoals Nederland en Frankrijk? In Frankrijk bijvoorbeeld kan een kleine zelfstandige tot 77.000 euro per jaar verdienen door een 20% belasting te betalen inclusief sociale lasten, zonder enig aftrek, maar ook zonder bijkomende administratie. Heeft de MR voorstellen in die aard?

 RA: Wat het fiscale betreft, zijn er de flexi-jobs waar je brutoloon is gelijk aan je nettoloon. Een mooi systeem toch. Maar één van de belangrijke knelpunten voor ondernemers is het gebrek aan arbeidskrachten. 95% van onze kmo’s stellen dat zij niet sneller kunnen groeien doordat ze geen mensen vinden. De beperking van de werkloosheid in de tijd is de beste garantie om mensen opnieuw naar de arbeidsmarkt te brengen. Toen Zweden de duur verminderde van 90 naar 60 weken voor 55-plussers, steeg de tewerkstelling van deze groep onmiddellijk met 10%. En toen Slovenië de werkloosheid beperkte in de tijd van twaalf naar zes maanden, steeg de tewerkstelling met 19% voor de mannen en met 31% voor de vrouwen. Al deze voorbeelden bewijzen dat als mensen de druk van het einde van de werkloosheidsuitkeringen voelen, er een dynamiek komt in de arbeidsmarkt. Het is belangrijk dat dit samen gaat met een activeringsbeleid door de VDAB en Forem.