Nu het Gaza-akkoord zich eindelijk in een positieve fase bevindt en Europese leiders zoals Emmanuel Macron en de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot diplomatiek zuchten van verlichting, dreigt elders een veel grotere storm. Want achter de geopolitieke symboliek groeit de kans dat Europa opnieuw een economische val tegemoetgaat — vergelijkbaar met 2008.
Volgens de Bank of America zal de Europese beurs in 2026 mogelijk met 10 tot 20 % dalen, een waarschuwing die tot nu toe weinig politiek gewicht krijgt. Maar de onderliggende signalen zijn onmiskenbaar: verzwakkende groei, stijgende staatsschulden en een industrie die haar glans verliest. De façade van stabiliteit wankelt.
🧠 Economie is geen wetenschap, maar psychologie
Toen ik in de jaren ’80 economie studeerde, werd het vak verkocht als een exacte wetenschap — gebaseerd op modellen, vergelijkingen en rationele verwachtingen.
Maar economie is geen wiskunde. Het is massa-psychologie.
De geschiedenis van de Nobelprijs bewijst dat. Denk aan Daniel Kahneman en Robert Shiller, die toonden dat markten zich gedragen als mensen: angstig, hebzuchtig en kuddedierachtig. Beleggers volgen elkaar omhoog in tijden van euforie, en samen de afgrond in bij paniek. De markt is niet logisch — ze is emotioneel. En precies daarom herhaalt ze haar fouten.
⚡️ Sinds Oekraïne: structurele zwakte onder de oppervlakte
De oorlog in Oekraïne heeft de Europese economie zwaar verstoord.
De energieprijzen liggen nog altijd ver boven het niveau van vóór 2022. Gas is in sommige landen nog altijd twee tot drie keer duurder dan voor de invasie, en elektriciteitsprijzen voor de industrie blijven hoog.
Daarbovenop stapelen de staatsschulden zich op:
- Frankrijk flirt met 111 % van het bbp,
- Italië overschrijdt 137 %,
- en zelfs het financieel gedisciplineerde Duitsland stijgt richting 63 %.
Met stijgende rentes wordt die schuld een tikkende tijdbom.
De Duitse industrie, ooit de motor van Europa, verliest terrein. De export van Duitse auto’s naar China daalde met bijna 70 %, terwijl de import van Chinese elektrische wagens in de EU met meer dan 400 % steeg. China verkoopt inmiddels meer “groene” voertuigen aan Europa dan Europa zelf produceert.
🔋 De groene droom als Chinese realiteit
Wat bedoeld was als een Europese groene revolutie, werd een Chinese exportstrategie.
Volgens Eurostat importeerde de EU in 2023 voor €19,7 miljard aan Chinese zonnecellen, terwijl ze er zelf minder dan €1 miljard uitvoerde. De hele groene keten — van zonnepanelen tot batterijen — is afhankelijk van Chinese productie.
China heeft met meesterlijke precisie de Europese Commissie “veroverd” zonder oorlog, enkel door economische afhankelijkheid.
Europa reguleert, China produceert.
Europa vergadert, China verkoopt.
En terwijl China de wereld overspoelt met groene technologie, verstopt Europa zich achter reglementen die de opkomst van artificiële intelligentie beperken. In de race naar innovatie kiest Europa eerder voor voorzichtigheid dan voor creativiteit. Dat is geen beleid — dat is angst.
🕊️ Gaza als afleiding, niet als doorbraak
Het Gaza-dossier biedt Europese leiders tijdelijk moreel kapitaal: een kans om diplomatiek te schitteren terwijl de economie hapert.
Maar zodra de rook optrekt, komt de realiteit terug.
De bevolking voelt het verschil niet in vrede, maar in koopkracht, werkgelegenheid en energiefacturen.
De afwenteling van binnenlandse problemen via geopolitieke symboliek bereikt haar einde.
De geschiedenis herhaalt zich: in tijden van spanning zoeken populisten zondebokken, vaak in de vorm van antisemitische of anti-migratie-narratieven. De tactiek is oud, maar de gevolgen zijn altijd nieuw.
📉 Een zelfvervullende profetie
Beurzen stijgen op optimisme en vallen op angst.
Zodra beleggers vrezen dat het feest voorbij is, beginnen ze hun winsten te verzilveren — precies zoals nu, voor de eindejaarsperiode.
Wat volgt is een klassieke zelfvervullende profetie:
de verwachting van een val veroorzaakt de val.
Economie is geen natuurwet.
Ze is het resultaat van collectief gedrag — van miljoenen beslissingen, emoties en illusies.
In opwaartse tijden gedragen markten zich als schapen die de herder volgen.
Maar wanneer ze voor de klif staan, keren slechts enkelen tijdig om.
🔮 De keuze voor Europa: beschermen of presteren
Europa staat voor een existentiële keuze.
Het kan blijven reguleren, controleren en vertragen — of het kan weer durven innoveren.
Welvaart ontstaat niet door regels te schrijven over buitenlandse innovaties, maar door zelf te scheppen, te investeren en te experimenteren.
De wereld wacht niet op Europese voorzichtigheid.
Als Europa niet leert dat de nieuwe economie gebouwd wordt op AI, energie-onafhankelijkheid en productieve moed, dan zal het continent nog één keer moeten leren dat geschiedenis geen genade kent voor wie stilstaat.
🧭 Slotgedachte
Europa riskeert geen crisis door toeval, maar door zelfgenoegzaamheid.
De volgende val zal niet worden veroorzaakt door banken of hypotheken, maar door de traagheid van haar eigen denken.
Wie economie wil begrijpen, moet niet alleen cijfers lezen, maar mensen begrijpen.
Want uiteindelijk is het niet de markt die beslist — het is het vertrouwen dat we er nog in hebben.
Ontvang het laatste nieuws
Abonneer je op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte! Ontvang als eerste het laatste nieuws in je inbox: